Zakaz fotografowania od 17 kwietnia 2025 – Co grozi za zdjęcie mostu, dworca lub lotniska?

Selfie na tle warszawskiego Pałacu Kultury, filmowanie pociągów czy nagrywanie vloga na lotnisku – od 17 kwietnia 2025 roku takie sytuacje mogą skończyć się grzywną, a nawet konfiskatą sprzętu. Nowe przepisy wprowadzają zakaz fotografowania obiektów strategicznych, ale lista „zakazanych miejsc” pozostaje tajna. Jak uniknąć kary? Kto może legalnie robić zdjęcia? I dlaczego tabliczka na posesji sąsiada nie ma znaczenia? Oto kompletny przewodnik po zmianach.

Od 17 kwietnia mamy w Polsce coś, co śmiało można by nazwać „zakazem fotografowania bez wiedzy o tym, co właściwie jest zakazane”. Brzmi absurdalnie? Bo trochę jest. Ale to niestety rzeczywistość, z którą będą się teraz mierzyć fotografowie, vlogerzy, filmowcy i miłośnicy dronów – czyli wszyscy ci, którzy patrzą na świat przez obiektyw.

Co się zmieniło 17 kwietnia 2025?

Nowelizacja ustawy o obronie Ojczyzny oraz rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej wprowadzają zakaz fotografowania, filmowania i rejestrowania obiektów infrastruktury krytycznej. Dotyczy to m.in.:

• Mostów, tuneli, dworców kolejowych,
• Lotnisk, portów, elektrowni,
• Budynków wojskowych, siedzib służb specjalnych,
• Magazynów paliw, stacji uzdatniania wody.

Kluczowa zmiana: zakaz obowiązuje tylko wtedy, gdy obiekt jest oznaczony oficjalną tabliczką MON. Bez niej – teoretycznie możesz robić zdjęcia.

Ale to nie wszystko. Nowe przepisy wprowadziły zakaz fotografowania „obiektów strategicznych”. Tylko że… ich lista jest tajna. Serio – nawet PKP czy GDDKiA nie wiedzą dokładnie, których mostów i dworców ten zakaz dotyczy. Tabliczki ostrzegawcze? Owszem, są – ale nie wszędzie. A czasem wcale ich nie ma, bo – jak przyznał jeden z urzędników – ich obecność mogłaby „ujawnić znaczenie obiektu wrogowi”. Wniosek? Oznakowanie = zagrożenie narodowe.

W efekcie możesz nie wiedzieć, że łamiesz prawo – aż do momentu, kiedy podejdzie do Ciebie patrol i zacznie wypytywać, dlaczego robisz zdjęcie… chodnika z widokiem na most.

Jak rozpoznać legalny zakaz fotografowania?

Tabliczka zgodna z przepisami musi mieć:

• Wymiary 60×60 cm,
• Czerwoną obwódkę i napis „ZAKAZ FOTOGRAFOWANIA” w języku polskim, angielskim, niemieckim, rosyjskim i arabskim,
• Przekreślone piktogramy aparatu, kamery i telefonu.

Gdzie ją znajdziesz?

• Na ogrodzeniach obiektów wojskowych,
• Przy wejściach na mosty lub tunele,
• Na tablicach informacyjnych w pobliżu infrastruktury krytycznej.

⚠️ Uwaga! Lista zakazanych obiektów jest tajna. Niektóre miejsca (np. most Grota-Roweckiego w Warszawie) mogą być chronione, nawet jeśli nie widzisz tabliczki. Wątpliwości? Unikaj fotografowania terenów ogrodzonych lub monitorowanych.

Fotografia jako zagrożenie systemowe?

To, co najbardziej niepokoi, to efekt mrożący. Fotografujesz miasto – ryzykujesz. Nagrywasz vloga – sprawdź, czy w tle nie ma mostu albo elektrowni. Używasz drona? Gratulacje – właśnie możesz przypadkiem objąć w kadrze „obiekt chroniony”, którego nie da się legalnie sfotografować, bo nie wiadomo, że jest chroniony.

W jednej z dyskusji ktoś zapytał: „Jak legalnie nagrać panoramę Warszawy, skoro z dowolnego punktu widać coś, co może być na tajnej liście?”. No właśnie. Jedyna pewna opcja to może być pole – o ile nie leży w pobliżu jednostki wojskowej, bo wtedy… znowu ryzyko.

Konsekwencje: Co grozi za złamanie zakazu?

• Grzywna – jej wysokość nie jest jawna, ale może sięgać nawet kilku tysięcy złotych,
• Areszt – do 30 dni w przypadku uporczywego naruszania przepisów,
• Przepadek sprzętu – aparat, telefon, dron, a nawet karty pamięci.

Przykładowe sytuacje ryzykowne:

1. Nagrywasz filmik na dworcu kolejowym oznaczonym tabliczką MON – możesz stracić sprzęt.
2. Publikujesz zdjęcie wojskowego hangaru zrobione dronem – grozi postępowanie karne.
3. Robisz „niewinne” selfie na tle ogrodzonej rafinerii – nawet bez złych intencji, możesz zostać ukarany.

Czyli o co tak naprawdę chodzi?

Zamysł był jasny – ochrona przed szpiegostwem. Problem w tym, że przepisy uderzają nie w wrogie drony z innych krajów, ale w turystów, fotografów, a nawet przypadkowych przechodniów. Jak trafnie ktoś zauważył: „Szpieg zrobi zdjęcie satelitą. Babcia z aparatem dostanie mandat.”

W komentarzach często pojawia się pytanie: kto i jak ma egzekwować te przepisy? Przypadki, gdzie policja konfiskuje sprzęt za zdjęcie z chodnika albo legitymuje kolejowych spotterów za sfotografowanie pociągu, nie są już anegdotą – są nową normą.

Jak legalnie fotografować chronione obiekty?

Jeśli potrzebujesz zdjęć do reportażu, filmu lub pracy zawodowej, musisz uzyskać zgodę. Procedura krok po kroku:

1. Znajdź zarządcę obiektu – np. dla mostu skontaktuj się z GDDKiA, dla lotniska – z jego administracją.
2. Wyślij wniosek (przez ePUAP lub pocztą) z opisem celu, terminu i zakresu fotografowania.
3. Czekaj na odpowiedź – decyzja może zająć nawet 30 dni.
4. Miej zgodę przy sobie podczas sesji – służby mogą ją sprawdzić.

Kto nie potrzebuje zgody?

• Strażacy, policjanci i inspektorzy w trakcie obowiązków służbowych,
• Dziennikarze relacjonujący oficjalne wydarzenia (np. wizyty polityków).

Czy prywatne tabliczki „zakaz fotografowania” mają moc prawną?

Nie! Właściciel sklepu, muzeum czy posesji może wywiesić własną tabliczkę, ale:

• Nie możesz zostać ukarany grzywną lub aresztem za jej złamanie,
• Właściciel może Cię poprosić o opuszczenie terenu, ale nie ma prawa konfiskować sprzętu.

Wyjątki:

• Naruszasz czyjąś prywatność (np. fotografujesz przez okno mieszkania),
• Wchodzisz na teren prywatny bez zgody (wtedy łamiesz prawo własności).

FAQ: Najczęstsze wątpliwości

1. „Czy mogę robić zdjęcia z drona nad miastem?”
   Tak, ale unikaj obiektów z tabliczką MON. Jeśli dron sfotografuje np. wojskowy hangar – ryzykujesz przepadek sprzętu.
2. „Co z wideorejestratorami w samochodzie?”
   Nagrywanie „przy okazji” jest dozwolone, ale publikacja filmu z chronionym obiektem w tle może być problematyczna.
3. „Czy turysta dostanie karę za selfie?”
   Teoretycznie tak, ale w praktyce służby częściej pouczą niż karzą. Mimo to – unikaj oznakowanych miejsc.

Podsumowanie: Jak nie dać się złapać?

Nie twierdzę, że wszyscy teraz wyrzucą aparaty do kosza. Ale wiele osób zrezygnuje – tak po prostu, dla świętego spokoju. Kto będzie ryzykować grzywnę lub przepadek sprzętu za zdjęcie mostu z przypadkowej perspektywy? A drony? Używać ich bezpiecznie można chyba tylko w szczerym polu – i to o ile w oddali nie ma jakiejś bazy, tamy czy innego „wrażliwego” punktu.

Środowisko fotograficzne już zapowiada protesty. Pojawiają się głosy, że przepisy są niekonstytucyjne, że godzą w wolność wypowiedzi (art. 54 Konstytucji RP), że tworzą atmosferę braku zaufania wobec zwykłych obywateli.

Na pewno warto działać świadomie:

• Szukaj tabliczek MON – to jedyna podstawa prawna zakazu.
• Unikaj terenów ogrodzonych – nawet bez znaku, mogą być chronione.
• Publikuj z głową – usuwaj zdjęcia, na których przypadkiem uchwyciłeś strategiczny obiekt.
• Śledź zmiany – Rzecznik Praw Obywatelskich zapowiada walkę z niejasnymi przepisami.

Pamiętaj: Nowe prawo ma chronić przed szpiegostwem, ale jego nieprecyzyjność uderza w zwykłych obywateli. Fotografuj rozważnie!